Rozstępy
Rozstępy skórne to dolegliwość często spotykana i u kobiet, i u mężczyzn, nawet młodych. W niniejszym artykule przedstawimy fizjologiczne przyczyny powstawania tego defektu skórnego oraz sposoby na zredukowanie ich oraz uniknięcie powstawania nowych.
Naturalne procesy fizjologiczne, takie jak dojrzewanie, wzrost, przybieranie na wadze i ciąża, są czynnikami, które mogą prowadzić do mechanicznego uszkodzenia skóry. Pojawiają się wtedy drobne kreseczki w różowym lub lekko fioletowym kolorze, które następnie bledną i stają się białe. To właśnie są rozstępy. Rozstępy powstają w wyniku nadwerężenia skóry, której włókna elastyczne zostają zerwane pod wpływem nadmiernego rozciągnięcia lub zmian hormonalnych.
Lokalizacja
Rozstępy pojawiają się najczęściej na brzuchu, piersiach, biodrach, pośladkach i udach. Często występują symetrycznie i pojawiają się w kilku miejscach. Mogą być płytsze lub głębsze, bardziej lub mniej rozciągnięte. Defekt ten nie jest groźny dla zdrowia, ale wygląda nieestetycznie, dlatego zarówno mężczyźni, jak i kobiety chcą się ich pozbyć.
Przyczyny powstawania rozstępów
Mechaniczne
Skóra składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. W skórze właściwej znajdują się naczynia krwionośne, nerwy, fibroblasty, substancja międzykomórkowa oraz włókna kolagenu i elastyny. Rozstępy są efektem zbyt brutalnego rozciągania skóry, która ma pewien zakres elastyczności i jeśli się przekroczy tę granicę, dochodzi do zerwania głęboko położonych włókien kolagenu. Rozstępy są więc rodzajem blizny.
Hormonalne
Hormony mają duże znaczenie dla elastyczności skóry. Szczególne znaczenie ma tu hormon nadnerczy – kortyzol. Jego poziom wpływa na produkcję kolagenu i strukturę skóry – wysokie stężenie hamuje syntezę kolagenu, skóra staje się słabsza i podatna na powstawanie rozstępów. Zaburzenia gospodarki hormonalnej są nieuniknione podczas dojrzewania i ciąży, a wtedy trudno uchronić się przed rozstępami. Ponadto u sportowców i osób otyłych poziom kortyzolu jest wyższy niż u innych osób.
Ciężar ciała
Rozstępy mogą pojawić się na skórze, kiedy dochodzi do znacznych wahań ciężaru ciała. Nagłe przybranie na wadze obciąża skórę, która nawet po utracie nadprogramowych kilogramów jest rozciągnięta i zwiotczała, nie wraca do swej zwykłej elastyczności. Jednak takie rozstępy są mniej liczne i mniej widoczne niż te spowodowane zaburzeniami hormonalnymi.
Leki
Długotrwałe zażywanie kortyzonu i jego pochodnych, doustnie lub zewnętrznie, może powodować powstawanie rozstępów przez zaburzanie produkcji kolagenu i niszczenie jego włókien. Ostatnie odkrycia w dziedzinie mechanizmów powstawania blizn pozwalają lepiej zrozumieć przyczyny rozstępów. Każde rozciąganie tkanek pociąga za sobą reakcję zapalną, która ma za zadanie wyeliminować zniszczone komórki i umożliwić regenerację rozciągniętych tkanek. Regeneracja może przebiegać prawidłowo, kiedy struktura tkanek nie jest naruszona, albo nieprawidłowo, kiedy zniszczone tkanki zastępowane są przez zwłókniałe blizny.
Zapobieganie i redukcja
Rozstępy, wbrew pozorom, nie są wyrokiem. Można im zapobiegać i redukować te, które już powstały. Zlikwidować rozstępy zupełnie można tylko w pierwszej fazie ich powstawania – kiedy są jeszcze czerwone. Potem, kiedy bledną, szanse na ich pozbycie się maleją. Można właściwie już tylko redukować ich widoczność. Polega to na złuszczaniu skóry, by pobudzić syntezę nowego kolagenu w głębi skóry, albo na ścieraniu rozstępu.
Redukcja
Zabiegi
Zabiegi z użyciem witaminy A, stosowane zwykle przy trądziku, są tu szczególnie skuteczne. Uwaga jednak – wymagają one stosowania równocześnie antykoncepcji u kobiet, gdyż mają działanie teratogenne (mogą uszkadzać płód). Skuteczna jest także mikrodermabrazja. Zabiegi laserowe dają dość dobre efekty, wymagają jednak stosowania środków bezpieczeństwa, a wykonywać je może wykwalifikowany personel. Medycyna estetyczna oferuje mezoterapię – ostrzykiwanie specjalnie skomponowanym koktajlem substancji czynnych, które pobudzają fibroblasty do produkcji nowego kolagenu. Można też poddać się specjalnym, głębokim peelingom ziołowym lub z użyciem kwasów. Ponadto w kuracjach przeciw rozstępom stosuje się ultradźwięki, masaż manualny, krioterapię oraz zabiegi kosmetyczne z substancjami złuszczającymi, regenerującymi i ujędrniającymi.
Kamuflaż
Bezpiecznym i skutecznym sposobem kamuflowania rozstępów są samoopalacze. Rozwiązaniem może być również makijaż permanentny, który na dłużej zabarwi jaśniejsze strefy. Chirurgia estetyczna proponuje wycięcie rozstępu i zszycie rozciągniętej skóry, zwłaszcza na brzuchu, co zmniejsza widoczność rozstępów. dr Stéphane Astié
więcej w Cabines nr 25